Τι πρέπει να ξέρω

 

 

Ρήματα λέγονται οι λέξεις που φανερώνουν πως ένα πρόσωπο ,ζώο ή πράγμα ενεργεί ή παθαίνει κάτι ή βρίσκεται σε μια κατάσταση.

Αριθμοί και πρόσωπα

Τα ρήματα έχουν δύο αριθμούς ενικό και πληθυντικό

Τα ρήματα  έχουν πρόσωπα ,πρώτο , δεύτερο τρίτο σε κάθε αριθμό

Εγώ, εσύ, αυτός, εμείς ,εσείς αυτοί

Θέμα, κατάληξη, χαρακτήρας.

Θέμα είναι το μέρος του ρήματος που δεν αλλάζει                                       π.χ. γραφ-

Κατάληξη είναι το τελευταίο μέρος του ρήματος που αλλάζει                      π.χ    -ω

Χαρακτήρας είναι το τελευταίο γράμμα από το  θέμα                                 π.χ    φ      από τ0  γράφ

 

Φωνές

Με βάση την κατάληξη τα ρήματα χωρίζονται σε δύο φωνές

Την ενεργητική σε –ω

Την παθητική σε – ομαι( -ιέμαι –ούμαι –άμαι)

Συζυγίες

Με βάση τις καταλήξεις χωρίζουμε τα ρήματα σε δύο συζυγίες

Α συζυγία Τα ρήματα με κατάληξη –ω στην ενεργητική

                   Τα ρήματα με –ομαι  στην παθητική

Β συζυγία Τα ρήματα  με κατάληξη –ώ

Η Β συζυγία χωρίζεται σε δύο τάξεις

Α τάξη  Ενεργητική φωνή   -ώ –άς –ά                                         πχ            αγαπώ

              Παθητική φωνή     -ιέμαι –ιέσαι – ιέται                       πχ       Αγαπιέμαι

Β τάξη Ενεργητική φωνή –ώ  -είς –εί                                          πχ Λυπώ

             Παθητική    φωνή         -ούμαι –άσαι –άται                   π.χ   θυμάμαι

 

Διαθέσεις

Ενεργητική το υποκείμενο ενεργεί

Η μαμά κεντά ένα κέντημα

Παθητική Το υποκείμενο παθαίνει δηλαδή δέχεται μια ενέργεια από κάποιον

Ο Γιώργος μαύρισε από τον ήλιο

Μέση Το υποκείμενο ενεργεί και η ενέργεια γυρίζει σε αυτό

Εγώ χτενίζομαι

Ουδέτερη Το υποκείμενο βρίσκεται σε μια κατάσταση

Η γιαγιά ξεκουράζεται

 

Πολλά ρήματα σχηματίζουν τύπους και στις δύο φωνές    πχ δένω, δένομαι

Άλλα ρήματα σχηματίζουν τύπους στη μια φωνή               π,χ τρέχω

Τα ρήματα  ζώ, ξυπνώ, γερνώ, γέρνω, κάνω, φταίω έχουν μόνο ενεργητική φωνή

Όσα έχουν μόνο παθητική φωνή λέγονται αποθετικά   π.χ. δέχομαι ,σέβομαι κλπ

 

 

1Να βρείτε τη φωνή και τη διάθεση των ρημάτων στις παρακάτω προτάσεις

Οι κλόουν ντύνονται με ειδικές στολές

Σε λίγα λεπτά το διαστημόπλοιο εκτοξεύθηκε στο διάστημα

Οι ηθοποιοί ζουν μέσα στο όνειρο

Ο χειρουργός εργάζεται με πολλή προσοχή

Το νερό πάγωσε

Οι αστροναύτες κάθονται σε ειδικά καθίσματα

2Να κατατάξετε τα παρακάτω ρήματα στη φωνή τη συζυγία και την τάξη που ανήκουν

Δένω,  Αγαπιέμαι,  Λυπούμαι,  Αδιαφορώ,  Κοιμούμαι