Η κατάληξη –είτε

Στον πληθυντικό

στο β’ πρόσωπο (εσείς)

εσείς κινείτε (οριστική)

να κινείτε (υποτακτική)

να κινηθείτε (υποτακτική)

κινηθείτε (προστακτική)

Η κατάληξη –είται

Στον ενικό

στο γ’ πρόσωπο (αυτός -ή -ό)

οριστικής ενεστώτα της παθητικής φωνής

Το αυτοκινητάκι κινείται αντικανονικά.

Η ομάδα μας αδικείται από το αποτέλεσμα.

Η κατάληξη –ήστε

Στον πληθυντικό

στο β’ πρόσωπο (εσείς) συνοπτικής προστακτικής (Αορίστου)

εσείς μιλήστε

εσείς σιωπήστε

Η κατάληξη –είστε

Στον πληθυντικό

στο β’ πρόσωπο (εσείς)
οριστικής ενεστώτα της παθητικής φωνής

(Συναντάται µόνο στα ρήµατα σε -ούµαι.)

(θεωρούμαι) εσείς θεωρείστε

(κινούμαι) εσείς κινείστε

 Οι καταλήξεις -είτε, -είται και -ήστε, -είστε 

 

 http://daskalosa.eu/glossa_e/e_glossa_kef.11.html

Η κατάληξη –είτε

Στον πληθυντικό

στο β’ πρόσωπο (εσείς)

εσείς κινείτε (οριστική)

να κινείτε (υποτακτική)

να κινηθείτε (υποτακτική)

κινηθείτε (προστακτική)

Η κατάληξη –είται

Στον ενικό

στο γ’ πρόσωπο (αυτός -ή -ό)

οριστικής ενεστώτα της παθητικής φωνής

Το αυτοκινητάκι κινείται αντικανονικά.

Η ομάδα μας αδικείται από το αποτέλεσμα.

Η κατάληξη –ήστε

Στον πληθυντικό

στο β’ πρόσωπο (εσείς) συνοπτικής προστακτικής (Αορίστου)

εσείς μιλήστε

εσείς σιωπήστε

Η κατάληξη –είστε

Στον πληθυντικό

στο β’ πρόσωπο (εσείς)
οριστικής ενεστώτα της παθητικής φωνής

(Συναντάται µόνο στα ρήµατα σε -ούµαι.)

(θεωρούμαι) εσείς θεωρείστε

(κινούμαι) εσείς κινείστε

Η κατάληξη –είτε

Στον πληθυντικό

στο β’ πρόσωπο (εσείς)

εσείς κινείτε (οριστική)

να κινείτε (υποτακτική)

να κινηθείτε (υποτακτική)

κινηθείτε (προστακτική)

Η κατάληξη –είται

Στον ενικό

στο γ’ πρόσωπο (αυτός -ή -ό)

οριστικής ενεστώτα της παθητικής φωνής

Το αυτοκινητάκι κινείται αντικανονικά.

Η ομάδα μας αδικείται από το αποτέλεσμα.

Η κατάληξη –ήστε

Στον πληθυντικό

στο β’ πρόσωπο (εσείς) συνοπτικής προστακτικής (Αορίστου)

εσείς μιλήστε

εσείς σιωπήστε

Η κατάληξη –είστε

Στον πληθυντικό

στο β’ πρόσωπο (εσείς)
οριστικής ενεστώτα της παθητικής φωνής

(Συναντάται µόνο στα ρήµατα σε -ούµαι.)

(θεωρούμαι) εσείς θεωρείστε

(κινούμαι) εσείς κινείστε

 Απρόσωπα λέγονται τα ρήματα που χρησιμοποιούνται στο γ' ενικό πρόσωπο και σχηματίζουν απρόσωπη σύνταξη. Τέτοια είναι τα ρήματα:

πρέπει, πρόκειται, μπορεί, συμβαίνει, γίνεται, φαίνεται, μου αρέσει, έχει, με ενοχλεί, απαγορεύεται, εννοείται κτλ.

Στην απρόσωπη σύνταξη δεν έχουμε ως υποκείμενο μια ονοματική φράση, αλλά ολόκληρη πρόταση, που, ανάλογα με το ρήμα, μπορεί να είναι:

 μια βουλητική πρόταση που ξεκινάει (εισάγεται) με να

 ή μια ειδική πρόταση που ξεκινάει (εισάγεται) με το ότι και το πως

 ή μια ενδοιαστική πρόταση που ξεκινάει (εισάγεται) με το μήπως

 ή μια πλάγια ερώτηση που ξεκινάει (εισάγεται) με το αν.

π.χ. Συμβαίνει να θυμώνω καμιά φορά.

Εννοείται ότι δε μιλάμε μεταξύ μας όταν γράφουμε διαγώνισμα.

Με ενοχλεί να σε βλέπω κατσούφη.

Φρούτα έχει στο ψυγείο, (χωρίς υποκείμενο)

ΠΡΟΣΟΧΗ!

1) Μερικά από τα παραπάνω ρήματα μπορεί να χρησιμοποιούνται και ως προσωπικά και να έχουν υποκείμενο ένα ουσιαστικό ή ένα στοιχείο του λόγου που μπορεί να χρησιμοποιηθεί όπως το ουσιαστικό:

π.χ. Το νησί φαίνεται ωραίο από μακριά.

Γίνεται το φαγητό.

Αυτός με ενοχλεί συνέχεια.

Τα ρήματα που σχηματίζουν μόνο γ' πρόσωπο, όπως τα ρήματα πρέπει, πρόκειται, συμβαίνει, εννοείται κτλ., δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως προσωπικά και γι’ αυτό λέγονται και τριτοπρόσωπα.

► Μια ειδική κατηγορία απρόσωπων ρημάτων που όλοι μας ξέρουμε είναι τα ρήματα που χρησιμοποιούμε για να περιγράφουμε τον καιρό ή φυσικά φαινόμενα, π.χ. βρέχει, χιονίζει, φυσάει, ξημερώνει, βραδιάζει κτλ.

Αυτά συνήθως χρησιμοποιούνται χωρίς υποκείμενο. Είναι σαν το υποκείμενο να υπάρχει στη σημασία του ρήματος (βρέχει = ρίχνει βροχή):

π.χ. Χθες χιόνιζε όλη την ημέρα, γι’ αυτό δεν πήγαμε σχολείο (χωρίς υποκείμενο).

► Εκτός από τα απρόσωπα ρήματα που είναι μονολεκτικά, χρησιμοποιούμε και απρόσωπες φράσεις που έχουν ως υποκείμενο μια ολόκληρη πρόταση, όπως τα απρόσωπα ρήματα, ή δεν παίρνουν υποκείμενο.

► με το ρήμα είναι + επίθετο στο ουδέτερο γένος

π.χ. είναι δίκαιο, είναι καλό

► με το ρήμα είναι + ουσιαστικό

π.χ. είναι κρίμα, είναι ανάγκη

► με τα ρήματα έχει, κάνει, ρίχνει + ουσιαστικό που αναφέρεται στον καιρό

π.χ. Είναι άδικο να καταδικάζεται ένας αθώος.

Είναι κρίμα που δεν ήρθες στο πάρτι.

Ντύσου καλά, γιατί κάνει παγωνιά (χωρίς υποκείμενο).

 ΓΛΩΣΣΑ

https://philologist-ina.gr/?page_id=2293

https://philologist-ina.gr/?page_id=2293

ΡΗΜΑΤΑ

 http://evangeliametaxaki.weebly.com/uploads/2/8/1/5/28157337/ta_perepomena_toy_rhjatos_.pdf

1

Μετατρέπω τις ονοματικές φράσεις σε ρηματικές και αντίστροφα, δηλαδή τις
ρηματικές φράσεις σε ονοματικές:
- Το κούρεμα των προβάτων  _________________________________________
- Η αγορά σπιτιού  _________________________________________________
- Προστασία του περιβάλλοντος  _______________________________________
- Ράβω το φόρεμα  _________________________________________________
- Βάφω και γυαλίζω τα έπιπλα  ________________________________________
- Σιδερώνω τα ρούχα  ______________________________________________
- Τακτοποιώ τη ντουλάπα ___________________________________________

 

  Συμπληρώνω τα κενά στις λέξεις (βάζω και τόνο όπου χρειάζεται):
ανάγν__ση  

υπουργ___ο  

επιτ__χία   εφαρμ__γή
προ___θηση    εν__σχ__ση    περιπέτ___ες    

 καλοκ___ρι
πολιτ__σμός     εξ__χή   π___κιλία    πλαν__της

 

 3. Χώρισε τις παρακάτω προτάσεις σε Ανεξάρτητες (Α) και Εξαρτημένες (Ε).
α) Όταν φτάσω, θα σου τηλεφωνήσω. (......) (......)
β) Πήγα στην τράπεζα για να πάρω χρήματα. (......) (......)
γ) Αν και του το είπα, δε μ’ άκουσε. (......) (......)
δ) Δεν τη μάλωσα, γιατί δεν το έκανε επίτηδες. (......) (......)
ε) Για να φύγει η σκόνη, τινάζουμε τα ρούχα. (......) (......)
στ) Όποιος πεινάει, καρβέλια, ονειρεύεται. (......) (......

 

 Προτάσεις που χρησιμοποιούνται ως υποκείμενα, κατηγορούμενα ή  αντικείμενα 

Υπάρχουν εξαρτημένες (δευτερεύουσες) προτάσεις που χρησιμοποιούνται ως υποκείμενα, κατηγορούμενα ή  αντικείμενα των ρημάτων της ανεξάρτητης (κύριας) πρότασης.

Οι προτάσεις αυτές ονομάζονται ονοματικές και δe χωρίζονται στο λόγο µε κόµµα

.είναι όσες:

•     αρχίζουν με το ότι, που, πως (ειδικές προτάσεις)
  π.χ. Νόμιζα ότι έφυγες  (αντικείμενο στο ρήμα νόμιζα).

           Φαίνεται πως αργήσαμε  (υποκείμενο στο απρόσωπο ρήμα φαίνεται).

•     αρχίζουν με το να (βουλητικές προτάσεις)

   π.χ. Πρέπει να φέρεσαι σωστά . ( υποκείµενο στο απρόσωπο ρήµα πρέπει)
         Θέλω να ακούσω μουσική. (αντικείμενο του ρήματος «θέλω»)

όμως: Θα έρθω σπίτι σου να ακούσουμε μουσική. (τελική πρόταση [θα έρθω με σκοπό να ακούσουμε μουσική]· εδώ η εξαρτημένη (ή αλλιώς δευτερεύουσα) πρόταση δείχνει τον σκοπό, δεν έχει θέση ούτε υποκειμένου ούτε αντικειμένου)

•     αρχίζουν με το μη, μήπως (ενδοιαστικές προτάσεις)

   π.χ. Φοβούνται μήπως χάσουν το τρένο (αντικείμενο στο ρήμα φοβούνται).

•   αρχίζουν με το ποιος, πόσος, τι, πώς, πού, πότε, γιατί, μήπως, αν (πλάγιες ερωτηματικές προτάσεις)

     π.χ.  Δεν είναι γνωστό αν το ήξεραν  (υποκείμενο στην απρόσωπη έκφρασηείναι γνωστό).
           Δεν ξέρω αν θα έρθω στη συναυλία. ( αντικείμενο του ρήματος ξέρω )

όμως: Αν πας στη συναυλία, να με πάρεις τηλέφωνο. (Εδώ η πρόταση με το «αν» είναι υποθετική: Αν πας στη συναυλία [= υπόθεση], τότε να με πάρεις τηλέφωνο [= απόδοση].)

         Δεν ξέρω γιατί δε θα γίνει η συναυλία. (Η δευτερεύουσα πρόταση που αρχίζει με το «γιατί» είναι πλάγια ερωτηματική και είναι αντικείμενο του ρήματος «ξέρω».

όμως:  Δε θα έρθει στη συναυλία γιατί είναι άρρωστος. (Εδώ η εξαρτημένη πρόταση που αρχίζει με το «γιατί» είναι αιτιολογική. Η πρόταση «γιατί είναι άρρωστος» εξηγεί το λόγο που δε θα έρθει στη συναυλία.)

•    αρχίζουν με το όποιος, ο οποίος, όσος, ό,τι, που (αναφορικές προτάσεις)

π.χ.Αυτά είναι όσα μού ζήτησες. (κατηγορούμενο στο υποκείμενο αυτά)
Όποιος ήθελε έγραφε (υποκείμενο στο ρήμα έγραφε).
Επαινούσε όποιον εργαζόταν (αντικείμενο στο ρήμα επαινούσε).